-
1 камень
м; в разн. знач.ташдорога, вымощенная камнем — таш түшәлгән юл
камень преткновения — тотҡарлыҡ, ҡамасау
-
2 попасть
1. сов. в кого-что, чемпопасть в цель — о пуле, о чём-л. брошенном и т.п.
тейеү, тейҙереү; индереү, кертеү, тығыу2. сов.во что, чемнеловким движением угодить куда-л.тап булыу, тура килеү, барып төшөү3. сов.кудаочутитьсяэләгеү, барып (килеп) эләгеү (сығыу)4. сов.во что, подо чтооказатьсяэләгеү, ҡалыу, тарыу5. сов.во что, на чтооказаться назначенным, принятым куда-л.эләгеү, инеү, кереү6. сов.кому безл.; разг.эләгеү, төшөү7. сов. в прош. вр. попалоесть что попало — нимә тура килә, шуны ашау
как попало — нисек етте шулай, теләһә нисек
кем тура килә, шул; куда попало — теләһә ҡайҙа
ҡайҙа етте, шундапопасть пальцем в небо — яҙа әйтеү, бик ныҡ яңылышыу
-
3 на
I1. предлогс вин. п.при обозначении предмета, на поверхность или внешнюю сторону которого направлено действие, движение с целью расположения, размещения кого-чего-л. на нём-ға/-гә, өҫтөнә, башына2. предлогс вин. п.при указании на характер, образ действия-ға/-гә3. предлогс вин. п.при обозначении качества, меры-ға/-гә4. предлогс вин. п.при обозначении предмета, являющегося орудием действия-ға/-гә5. предлогс вин. п.при указании на количественные изменения в результате какого-л. действия-ға/-гә6. предлогс вин. п.при указании на количественную разницу, степень превосходства или недостатка-ға/-гә7. предлогс предл. п.при обозначении предмета, на поверхности которого протекает действие или находится кто-что-л.-да/-дә, өҫтөндә8. предлогс предл. п.при обозначении лиц, организаций, на которые возложено что-л.-да/-дә, өҫтөндә9. предлогс предл. п.при обозначении области, сферы, места, пространства, в которых происходит какое-л. действие или проявляется какое-л. свойство-да/-дә10. предлогс предл. п.при указании на положение, состояние-да/-дә11. предлогс предл. п.при обозначении промежутка времени-да/-дә12. предлогс вин. п.при обозначении лиц, организаций, на которые ложится ответственность, работа и т.п., за которыми что-л. закрепляется-ға/-гә, өҫтөнә, исеменә13. предлогс предл. п.при обозначении лиц, предметов, облачённных во что-л.өҫтөндә14. предлогс предл. п.при обозначении орудий действия или средств передвижения-да/-дә, менән15. предлогс предл. п.при указании на средство, с помощью которого кто-что-л. действует-да/-дә, менән16. предлогс предл. п.при обозначении вещества, которое входит в состав чего-л.-лы/-ле, эшләнгән, ҡушып (ҡатнаштырып) эшләнгән (әҙерләнгән)17. предлогс вин. п.при обозначении места, на которое направлено действие-ға/-гә18. предлогс вин. п.в знач. по направлению к, в сторону-ға/-гә табан, ҡарай, яҡҡа19. предлогс вин. п.при обозначении лица, предмета и т.п., с которыми соприкасаются, сталкиваются в результате движения, действия-ға/-гә20. предлогс вин. п.при указании срока, времени-ға/-гәсо дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала
с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)
21. предлогс вин. п.при обозначении цели, к которой направлено действие-ға/-гә, өсөн22. предлогс вин. п.при обозначении целевого назначения чего-л.-лыҡ/-лек23. предлогс вин. п.; разг.при обозначении специальности, профессии-лыҡҡа/-леккәIIчастица в знач. сказ.; разг.мә, бынана, возьми — мә, ал
-
4 недолёт
м(осоп) барып етмәй (етә алмай) ергә төшөүташ, уҡ, пуля, снаряд һ.б. -
5 как
1. нареч., частица и союз нареч.нисек, ҡайһылай, ҡалайя сделал, как вы сказали — һеҙ нисек әйттегеҙ, мин шулай эшләнем
не знаю, как это делается — мин бының ҡалай эшләнгәнен белмәйем
2. нареч., частица и союз нареч.ҡайһылай, бик, шул тиклем3. нареч., частица и союз частицанисек, бәй, һуң4. нареч., частица и союз частица; разг.-мы/-ме5. нареч., частица и союз союзкеүек, шикелле, һымаҡ, -дай/-дәйтвёрдый, как камень — таш һымаҡ (таштай) ҡаты
белый, как снег — ҡар һымаҡ (ҡарҙай) ап-аҡ
6. нареч., частица и союз союзитеп, күреп, булыу яғынан7. нареч., частица и союз союз-ғанда/-гәндә, менәнкак вспомнишь, приятно становится — иҫкә төшөргәндә рәхәт булып китә
как доедешь, вышли телеграмму — барып етеү менән телеграмма һуҡ
как стемнеет, он вернётся — ҡараңғы төшөү менән ул ҡайтасаҡ
как бы не — булып ҡуймаһа ғына ярар ине, булып ҡуймаһын
как бы то ни было — нисек кенә булмаһын, һәр хәлдә
как же — эйе шул, әлбиттә
как когда; когда как — ҡасан нисек, төрлө ваҡытта төрлөсә
как кому; кому как — кемгә нисек, кешеһенә ҡарап
как нельзя лучше — үтә һәйбәт, шунан да яҡшыһы юҡ
как попало — теләһә нисек, теләһә ҡалай
как раз: — 1) нәҡ, тап
2) в знач. сказ. тап-таман; эта обувь мне как раз — был аяҡ кейеме миңә тап-таман
как только — -ғас та/-гәс тә, уҡ/үк
как только он придёт, я вам сообщу — ул килгәс тә, мин һеҙгә хәбәр итермен
См. также в других словарях:
едыра — (Түрікм.: Таш., Ашх., Мары) кеңсе. Сенің е д ы р а ң а барып шығып едім, өзің жоқсың (Түрікм., Таш.). [Түрікменше эдара (Рус. туркм. сл., 1956); өзб. идора (Узб. рус. сл., 1959); ұйғ. идарә (Уйг. рус. сл., 1968)] … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
әздік — (Түрікм.: Ашх., Мары, Таш.) ыңғайлы, лайықты. Мынау қалтаға салуға ә з д і к екен (Түрікм., Таш.). Пайдаға жарайтын нәрсе (М. Қашқ., I, 128). Сөз түбірі қазіргі тілімізде «жақсы», «тамаша» мағынасының синонимі ретінде қолданылып жүрген «ізгі»,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жанды қабар — (Түрікм., Таш.) телеграмма. Баламыз осы мейрам алдында барып қалармын деп ж а н д ы қ а б а р жіберіпті (Түрікм., Таш) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жатарлайын — (Түрікм.: Таш., Тедж., Мары) жатып, қонақтап жүріп жұмыс істеу. Жылда барып, ж а т а р л а й ы н пақта тереміз (Түрікм., Таш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жеті мүше — (Түрікм.: Таш., Тедж.; Орал, Жән.) он екі мүше. Ж е т і м ү ш е м сау болса, 2 3 айлықта барып қайтам (Түрікм., Таш.). Ж е т і м ү ш е ң сау ма? (Орал, Жән.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кардеш — (Түрікм., Таш.) кәсіптес, істес. Біз онда өзіміздің к а р д е ш кісілермен бірге болдық (Түрікм., Таш.). Парсының кар жұмыс, іс деген сөзіне қазақ тілінің дыбыстық езгеріске түскен дес қосымшасы жалғанып барып жасалған сөз екені көрініп тұр … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кәт — (Түрікм., Таш.; Өзб., Там.; Қарақ.) ағаш төсек, кереует. Мейманға төсекті к ә т к е жазың (Түрікм., Таш.). К ә т к е барып жатып, деміңді ала ғой (Қарақ.). [Өзбекше кат ағаш кереует (Узб. рус. сл., 1959); қарақ. кәт жайдақ ағаш кереует (Карак.… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
пұтақ — (Сем.: Абай, Ақс., Көкп., Шұб.; Шығ.Қаз., Ү Н.; Жамб.: Жам., Шу; Гур., Маңғ.; Түрікм., Таш.) бұтақ. Құс п ұ т а қ қ а барып қонды (Сем., Көкп.). Қозаның (қ.) п ұ т ағ ы – отын (Жамб., Жам.). П ұ т а ғ ы көп тал қара үйдің керегесіне жарамайды… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тимар — (Түрікм., Таш.) кінәмшіл, сәнқой. Сен өзің барып тұрғаннан қалып тұрған т им а р екенсің (Түрікм., Таш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шар — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Құмд., Жеб., Ашх., Таш., Тедж.; Ақт., Ырғ.; Маң., Маңғ.; Қ орда: Қарм., Сыр.) шарық, шарық қайрақ. Ш а р д ы қайда жытырған шаппа (қ.) қайрайын десем (Түрікм., Красн.). Ш а рғ а апар да шалғыны қайра (Ақт., Ырғ.). Ш а… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
Новые Карьявды (Новобалтачевский сельсовет) — У этого термина существуют и другие значения, см. Новые Карьявды. Село Новые Карьявды башк. Яңы Ҡаръяуҙы Страна … Википедия
